درباره صنایع دستی گیلان بیشتر بدانید:

​آشنایی با صنایع دستی استان اردبیل | سوغات اردبیل
صنایع دستی دوست‌داشتنی و جذاب اردبیل توسط روستایی‌ها و عشایر این منطقه تولید می‌شود و بیشتر این محصول‌ها از مواد اولیه طبیعی تهیه و فروش آن‌ها چرخ اقتصاد این خانواده‌ها را می‌چرخاند. جالب است بدانید که بافته‌های داری و پشمی این صنایع دستی به کشور‌های دیگر صادر می‌شود و طرفداران زیادی دارد. اگر می‌خواهید با صنایع دستی اردبیل بیشتر آشنا شوید در ادامه این مطلب همراه ما باشید.

برای آشنایی بیشتر مقاله اردبیل کجاست؟ را مطالعه کنید.

​

عکس از گوگل

گلیم‌ بافی
گلیم‌بافی یکی از مهم‌ترین صنایع دستی شهر اردبیل است که شهرت جهانی دارد و نمونه‌های قدیمی‌ آن متعلق به دوره اشکانیان است. طرح و نقش‌های اصیلی که در این گلیم‌ به کار می رود نقش اژدها، گردونه مهر، خرچنگ و سماور سینی است و از این طرح‌ها بیشتر در نمین، مغان و روستاهای اطراف آن استفاده می‌کنند.

هنرمندان اردبیلی گلیم‌ها را در سه نوع ساده‌باف، برجسته و ورنی می‌بافند و اگر به آشنایی با جزئیات این محصول علاقه‌مند باشید باید بگوییم تارهای آن از نخ پنبه‌ای تاب‌دار و پود آن از پشم‌های الوان و ابریشم تهیه می‌شود.

​

عکس از گوگل

گلیم بافی
گلیم بافی یکی دیگر از صنایع دستی‌ استان اردبیل است که بین مردم خلخال و دیگر روستایی‌های این منطقه رواج دارد. نقش‌های گلیم دستباف سنتی ساده و گل‌دار است و هنرمندان گلیم باف از آن برای تهیه سجاده، روتختی، پادری، رویه کرسی، پشتی، مبل و کیف استفاده می‌کنند.

جاجیم معمولا ابعادی حدود ۹۰ تا ۱۲۰ سانتی‌متر مربع دارد و شما می‌توانید نمونه‌های زیبایی از آن را در بازار‌های سنتی اردبیل ببینید.

​

عکس از گوگل

قالی‌ بافی
قدمت قالی بافی به قرن شانزدهم برمی‌گردد. جالب است بدانید که یکی از نفیس‌ترین قالی‌های موجود در جهان از نظر طرح و بافت قالی اردبیل است. نقش‌های این قالی ساده، قرینه و یکپارچه است و تار و پود آن از ابریشم بافته می‌شود. در بافت این نوع قالی از گره‌های ترکی و طرح‌هایی مانند مشایخی، ترنج‌دار، هراتی، گلدانی و ظل‌السلطان استفاده می‌شود.

​

عکس از گوگل

پلاس‌ بافی
پلاس‌بافی از گذشته در منطقه‌های مختلف اردبیل و بیشتر در میان عشایر رونق داشته و از لحاظ ظاهری و روش بافت به گلیم شباهت زیادی دارد. برای تولید پلاس از نخ پنبه‌ای و پشم استفاده می‌شود و اگر به بازار‌های اردبیل بروید می‌توانید زیبایی این هنر را در وسیله‌هایی مثل زیرانداز، خورجین، سجاده و کیف ببینید.

یکی از مهم ترین منابع دز پلاس بافی شهر اردبیل است که یک شهر بی نظیر با طبیعت های بکر فراوانی است که پیشنهاد می کنیم در فصل تابستان حتما به این شهر دیدنی سفر کنید. همچنین می توانید برای اجاره سوئیت در اردبیل و یا اجاره خانه مبله از سایت اتاقک اقامتگاه خود را انتخاب و رزرو کنید.

​

عکس از گوگل

چنته‌ بافی
چنته‌بافی یکی از صنایع دستی قدیمی اردبیلی‌ها است که بافت و ابعادش به گلیم و جاجیم و مواد اولیه‌اش به قالی و ورنی شباهت زیادی دارد. چنته یا آینه‌دان نوعی کیف دسته‌دار سنتی است که برای تولید آن دو قطعه قالی مستطیل شکل را با ابعاد ۳۰ در ۴۰ سانتی‌متر روی هم قرار می‌دهند و با استفاده از دستگاه کرک‌‌چال آن را از سه طرف به هم می‌دوزند و طرف دیگر آن را باز می‌گذارند.

​

عکس از گوگل

اجاق‌ قراقی
اجاق‌ قراقی در زبان محلی به معنی نوعی حفاظ برای اجاق است. از این پارچه دست‌باف تمام پشمی برای مراقبت از فرش یا زیرانداز در برابر شعله‌های آتش اجاق استفاده می‌شود و تولید آن بین عشایر دشت مغان رواج دارد. اجاق قراقی از نظر روش بافت و شکل ظاهری به جاجیم شبیه است و برای بافتن آن از نقش‌های هندسی و تجربی استفاده می‌کنند.

​

عکس از گوگل

خورجین‌ بافی
خورجین کیسه‌ای بزرگ است که به‌ صورت دو‌طرفه بافته می‌شود و از آن برای قرار دادن پشت موتور سیکلت، دوچرخه و بعضی از چهارپایان استفاده می‌کنند. هنر خورجین‌بافی بین عشایر اردبیل به‌‌ ویژه عشایر شاهسون رونق خوبی دارد و برای تولید آن از جاجیم و یا پلاس استفاده می‌شود.

عرض این محصول پرکاربرد بین ۳۰ تا ۹۰ سانتی‌متر است و همان‌ طور که می‌توان حدس زد مواد اولیه‌ آن هم بومی است و آن را از پشم‌های رنگی، موی بز و نخ پنبه‌ای می‌بافند. خورجین‌های اردبیل بین روستایی‌ها از نظر کیفیت و زیبایی معروف است.

​

عکس از گوگل

مسند بافی
مسند نوعی گلیم کوچک تزئینی است که از نقش‌هایی مانند شکارگاه، گلدانی، سه‌پایه، قره‌باغی و ترنج بافته می‌شود. برای درست‌کردن رنگ مسندها از گیاهان استفاده می‌کنند. ساکنین نمین و خلخال در زمینه تولید مسند‌ نقش‌ برجسته معروف‌اند و این مسندها به کشور‌های اروپایی هم مانند آلمان صادر می‌شود.

​

عکس از گوگل

نمکدان‌ بافی
نمکدان بافته‌‌ای شبیه به کیسه است که برای حمل و نگهداری سنگ‌های ساییده شده و درشت نمک به کار می‌رود و تولید آن در میان عشایر اردبیل رایج است. بافت نمکدان شبیه به جاجیم و گلیم است و به شکل استوانه دوخته می‌شود. نقش‌هایی که در نمکدان‌بافی به کار می‌روند طرح‌هایی از گیاهان و حیوان‌ها است که از طبیعت الهام گرفته شده است. هنرمندان برای داخل نمکدان‌ پارچه‌ای از جنس متقال به‌عنوان آستر می‌دوزند تا نمک با پشم برخورد نداشته باشد.

​

عکس از گوگل

سفالگری
سفالگری یکی از قدیمی‌ترین صنایع دستی تولید شده توسط انسان‌ها است که قدمت آن به دوران اشکانیان و قبل از آن برمی‌گردد. سفالگران اردبیلی با استفاده از خاک رس، که میزان خالصی کم و چسبندگی‌ زیادی دارد، گل می‌سازند و با کمک دست‌های هنرمندشان این گل را به اشکالی مثل لیوان، کوزه، مجسمه و کاسه در می‌آورند.

سفال‌ها را بعد از شکل دادن در کوره‌ قرار می‌دهند و رنگ طبیعی آن‌ها از نخودی تا قرمز تغییر می‌کند. محصول نهایی از گل پخته شده‌ و بدون لعاب است و کاربرد‌های زیادی دارد.

​

عکس از گوگل

سراجی
سراجی یکی از صنایع دستی اردبیل است که به هنر ساخت زین اسب با چرم گفته می‌شود. این محصول‌های دست‌دوز و ظریف که از چرم دباغی‌شده تولید می‌شوند در کشور آذربایجان نیز طرفداران زیادی دارند. به کسی که بر پشت اسب زین می‌گذارد و یا هنرمندی که زین را می‌سازد سراج می‌گویند. این زین‌ها در کشور طرفداران خاص خود را دارد و وسیله‌ای تجملی به حساب می‌آید.

​

عکس از گوگل

خراطی
خراطی به هنری گفته می‌شود که در آن چوب را با استفاده از حرکت دورانی می‌تراشند و آن را با ایجاد خراشیدگی و فرورفتگی شکل می‌دهند. در خراطی هرچه چوب فشرده‌تر و محکم‌تر باشد محصول ظریف‌تر و بادوام‌تر است.

هنرمندان خراط اردبیلی با استفاده از چوب درخت‌های گردو، زبان گنجشک، نارون و توسکا وسایلی مثل عصا، وردنه، قلیان، مبلمان، میز، آباژور و صندلی را می‌سازند. اگر به داشتن این وسایل دست‌ساز علاقه دارید می‌توانید آن‌ها را از بازارهای شهر بخرید. 

مردم سرعین در استان اردبیل اصلی ترین طرفداران خراطی هستند. که پیشنهاد می کنیم حتما از این شهر دیدنی، بازدید فرمایید. همچنین می توانید از هرجای ایران از طریق سایت اتاقک اجاره سوئیت در سرعین را با خیالی راحت انجام دهید.

​

عکس از گوگل

ملیله کاری
ملیله‌کاری یکی از صنایع دستی اردبیل است و به هنر ساخت زیورآلات، ظرف‌ها و اشیاء زینتی با استفاده از فلز و مفتول‌هایی از جنس طلا، نقره و مس گفته می‌شود. آثار به‌جامانده از این هنر نشان می‌دهد قدمتی سه‌هزار ساله دارد و از قدیمی‌ترین روش‌های ساخت زیورآلات به شمار می‌رود.

​

یک نکته جالب در مورد صنایع دستی این است که برای تولید صنایع دستی نیازی به فناوری های پیشرفته و یا دانش متخصصان فنی خارجی نیست، بلکه دانش تولید آن به صورت محلی و نسل به نسل منتقل می شود.

صنایع دستی سنتی ایران از ویژگی های بسیار خاص و منحصر به فردی برخوردار است که همین ویژگی ها منجر شده به عنوان یک صنعت پر رونق و سودآور در بازارهای داخلی و خارجی شناخته شود.

تنوع صنایع دستی ایران با توجه به متفاوت بودن آداب، سنت ها و سبک های زندگی در مناطق مختلف ایران، بسیار زیاد است. اما با این وجود اغلب آنها بسیار پرطرفدار هستند و از بازار فروش خوبی برخوردارند. ما در این مقاله پرطرفدارترین صنایع دستی صادراتی ایران را مورد بررسی قرار خواهیم داد. همچنان با فروشگاه اینترنتی امیران تبلیغ  همراه باشید.

پرطرفدارترین صنایع دستی صادراتی ایران کدام اند؟

• صنایع دستی فلزی (فیروزه کوبی ، میناکاری ، قلم زنی ، ملیله کاری و …)

صنایع دستی فلزی دامنه وسیعی از هنرهای دستی ایران زمین را شامل می شود و  شامل تکنیک های متنوع و بسیار گسترده است. تکنیک فلزکاری و هنرهای وابسته از قدیم تا به امروز آثار ارزشمندی پدید آورده اند که بسیار چشمگیر بوده و زینت بخش هر محیطی می باشند.

تولید ظروف از فلزات گرانبها در دوران هخامنشیان و ساسانیان بسیار رواج داشته است. برای مثال یکی از معروف ترین ظروف فلزی دوره ساسانی «جام خسرو» است.

امروزه نیز قلم زنی، الماس تراش ، تذهیب، ملیله کاری، فیروزه کوبی ، مینا کاری و مس و پرداز تعدادی از پرطرفدارترین صنایع دستی صادراتی ایران هستند که با استفاده از فلزاتی همچون مس و برنج و نقره ساخته می شوند.

• صنایع دستی مینا کاری

میناکاری که یکی از پرطرفدارترین صنایع دستی صادراتی ایران است به هنر استفاده از لعاب آبی برای نقاشی روی ظروف اشاره دارد. این هنر ایرانی را در در و پنجره اماکن مذهبی و قدیمی می توان دید. شهر اصفهان یکی از مراکز اصلی فعالیت هنرمندان میناکار است و تعداد زیادی کارگاه میناکاری در این شهر به چشم می خورد.

بشقاب ها و گلدان های طرح دار آبی اولین تصویری هستند که پس از شنیدن نام مینا کاری به ذهن خیلی ها می رسد. رنگ و آتش اساس کار میناکاری ظروف هستند. علاوه بر این برای پیاده سازی مینا کاری به روش های مختلف به ابزارهای دیگری مانند خودکار، چکش، ورق و … نیاز است. امروزه  نیز هنرمندان با استفاده از این ابزار و با خلاقیت و ذوق هنری خود طرح های جدید و خاصی را روی ظروف ایجاد می کنند. برای مثال صنایع دستی مس و پرداز تلفیقی از هنر میناکاری است که به سبک جدیدی بر روی ظروف مسی اجرا می شود.

مس نقاشی شده هنر نقاشی و میناکاری روی اشیاء و ظروف مسی است. گروهی این هنر را زیر مجموعه میناکاری  و مس و پرداز می دانند. برای خرید صنایع دستی میناکاری و مس و پرداز از فروشگاه اینترنتی امیران تبلیغ دیدن کنید. خرید صنایع دستی

• صنایع دستی فیروزه کوبی

یکی از مهمترین، پرفروش ترین و پرطرفدارترین صنایع دستی صادراتی ایران فیروزه کوبی است. فیروزه به دلیل رنگ آرامش بخشی که دارد در بین مردم بسیار محبوب است. علاوه بر این سنگ فیروزه به دلیل خواص و ویژگی های زیادی که دارد بسیار پرطرفدار و محبوب است.

البته فیروزه‌سازی به‌عنوان یکی از هنرهای جدیدتر در طبقه‌بندی صنایع دستی ایران به‌شمار می‌رود و علاوه بر هنرمندان ایرانی، هنرمندان روس نیز در این زمینه فعالیت داشته‌اند، اما ایرانیان با ابداع روش‌های جدید و خلاقانه از آنها پیشی گرفته‌اند.

نیشابور به دلیل داشتن معادن فراوان فیروزه یکی از تامین کنندگان مهم در ایران و خاورمیانه است. در واقع در هنر فیروزه کوبی استادان و هنرمندان به کمک لاک گردویی، قطعات کوچک فیروزه را در کنار یکدیگر روی ظرف می چسبانند.

قیمت آثار هنری فیروزه کوبی به خاطر ارزشمند بودن سنگ فیروزه اصل بسیار گران است. البته این قیمت علاوه بر درصد خلوص و کیفیت فیروزه بر مهارت صنعتگران این حوزه نیز بستگی دارد.

• صنایع دستی چوبی

هنرهای چوبی با اختصاص جلوه های گوناگون و استفاده در آثار مختلف، یکی از محبوب ترین نمادهای صنایع دستی ایران در بعد جهانی هستند، به طوری که سهم بسزایی در صنعت صادرات کشور دارند. خاتم کاری یکی از صنایع دستی چوبی پرطرفدار است که در ادامه به معرفی آن می پردازیم.

• صنایع دستی خاتم کاری

خاتم کاری یکی دیگر از شناخته شده ترین و البته زیباترین صنایع دستی سنتی ایران است. هنری که بیش از ۶۰۰ سال قدمت دارد و این روزها زیبایی کامل خود را در برابر دیدگان تماشاگران عرضه می کند. در این هنر سطح کار که عمدتاً چوبی است با مثلث های رنگی چوب، استخوان، عاج، صدف و فلز تزئین می شود. این هنر در نقاط مختلف ایران به ویژه اصفهان و شیراز در حال رونق است. برای تولید محصولات خاتم از مواد اولیه مختلفی استفاده می شود که عبارتند از:

• انواع چوب مانند آبنوس، فوفل، راش، عناب، نارنج، افرا، تبریزی و شمشاد.
• انواع استخوان و عاج مانند عاج، استخوان شتر، استخوان گاو و استخوان اسب.
• انواع مفتول های فلزی مانند مفتول برنجی، سیم نقره ای و گاهی مفتول طلایی نخ صدفی.

این مواد را می توان با ابزارهایی مانند چکش، اره و تیغ، مته، انواع رنده و چسب های مخصوص با هم ترکیب کرد. صنایع دستی خاتم کاری در صورتی صادر می شوند که از کیفیت بالایی برخوردار باشند.

در یک محصول خاتم کاری با کیفیت برش های خاتم باید به گونه ای به اجسام چوبی چسبانده شود که سطح خاتم کاملاً صاف و بدون برآمدگی باشد. همچنین رنگ تمام چوب های مثلثی در خاتم باید کاملاً ثابت و یک دست باشد و تغییری در آن دیده نشود.

• صنایع دستی ملیله کاری

ملیله سازی در اصفهان و زنجان از جمله محبوب ترین صنایع دستی خاص شناخته می شود که از رشته های نازک فلز مس با فرایند برجسته کاری یا مسطح توسط هنرهای تلفیقی در کارگاه صنایع دستی تولید میگردد.

تاریخچه ملیله کاری در ایران به دوران پیش از اسلام باز میگردد در ان دوران تنها قشر سلطنتی توان خرید ملیله کاری داشتند.

در حال حاضر ملیله سازی بر روی نقره و ظلا نیز امکان پذیر است اما در مقایسه قیمت صنایع دستی ملیله کاری اصفهان پایین ترین تعرفه را دارد.

در واقع هنر ملیله سازی زیر مجموعه  ار اثار زرگری در ایران شناخته می شود که در طبقه هنرهای فلزی قرار دارد.

هنر ملیله کاری در تولید ست های سازمانی صنایع دستی طرفداران بسیار زیادی دارد و به دلیل ترکیب نقره  عیار ۱۰۰با ترکیب فلز مس در فرایند ساخت ملیله کاری اصفهان یکی از هدایای سازمانی ماندگار شناخته می شود.

 پرطرفدار بودن هنر ملیله سازی اصفهان باعث گردید اموزش و راه اندازی کارگاه ملیله کاری در تهران با عنوان دست سازه های هنری و تبلیغاتی علاقه مندان بسیار زیادی را جذب نماید.

هنر ملیله سازی در صنعت زیور الات از دیگر معیارهای پرطرفداری این هنر محبوب است در سال های گذشته صنایع دستی ملیله کاری تنها با رنگ سفید یا اب نقره در مراحل ابکاری قرار میگرفت اما امروزه اب طلا با ترکیب اب نقره تلفیقی جذاب به صنعت زیو الات سازی داده است.

• صنایع دستی قلمزنی روی الیاژ برنج

فلز برنج ترکیبی از دو آلیاژ مس و روی است فلز برنج اولین الیاژ شناخته شده توسط بشر است.

قابلیت چکش خواری بر روی فلز برنج در صنعت تولید صنایع دستی بسیار بالاست اما بر خلاف سایر هنر های منبت کاری یا معرق کاری بر روی الیاژ های غیر برنجی کاری بس دشوار که تنها توسط مشهورترین استادان هنر قلمزنی بر روی برنج در اصفهان تولید میگردد.

قیمت قلمزنی صادراتی بر روی برنج گران تر از هنر قلم بر روی ظروف مسی است و این وجه متمایز در تعرفه ساخت تا ظریف کاری بسیار متغیر است.

مشهورترین استادان قلمزنی روی برنج در ایران استاد امیر ساعی ، استاد احمد مصری پور ، استاد حسین علاقه مندان می توان نام برد.

• صنایع دستی الماس تراش روی مس

حکاکی بر روی مس توسط ابزار الات صنعتی مانند انواع الماس های تراشکاری صنعتی مینیمال در ساخت قطعات کوچک صنعتی امروزه ورود پیدا کرده به ساخت صنایع دستی با نام الماس تراش ها که از جمله محبوب ترین هنر دستی در کشور ترکیه شناخته می شود.

بسیاری از اساتید صنایع دستی قلمزنی در اصفهان این سبک هنر را در دسته صنایع دستی قرار نداده و این عامل باعث شده همچنان مجوز تولید کارگاه صنایع هنری ارائه نگردد.

قیمت صنایع دستی الماس تراش بسیار بالاست و تنها با اختلاف ۱۰ درصدی با فیروزه کوبی روی مس رقابت قیمتی دارد.

گذشته از مباحث کارشناسی صنایع دستی الماس تراش ها با رنگ مس و مشکی از پرطرفدارترین دست سازه ها به ویژه در فروش و تولید ست های مدیریتی لوکس شناخته می شود.